M&A là gì? Những thương vụ M&A nổi tiếng thế giới

1. M&A là gì?

M&A là gì? M&A là viết tắt của “Mergers” (Sáp nhập) và “Acquisitions” (Mua lại) đại diện cho hoạt động giành quyền kiểm soát doanh nghiệp thông qua việc sáp nhập hoặc mua lại giữa hai hoặc nhiều công ty. Mục tiêu chính là sở hữu một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp đó.

M&A bao gồm hai hình thức chính:

• Sáp nhập (Mergers): Là việc hợp nhất các công ty có quy mô tương đương để tạo thành một công ty mới. Khi sáp nhập, công ty bị sáp nhập sẽ chuyển giao toàn bộ tài sản, quyền lợi và nghĩa vụ cho công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của mình. Các công ty tham gia sáp nhập có thể là đối thủ cạnh tranh hoặc có chung khách hàng và nhà cung cấp.
• Mua lại (Acquisitions): Là khi một công ty lớn mua lại công ty nhỏ hơn nhưng công ty bị mua vẫn giữ nguyên tư cách pháp nhân. Doanh nghiệp mua lại sẽ sở hữu và điều hành công ty mới mua. Hình thức này thường được thực hiện bởi các tập đoàn lớn để nắm quyền kiểm soát doanh nghiệp nhỏ.

Dù sáp nhập và mua lại khác nhau về cách thực hiện, nhưng cả hai đều dẫn đến kết quả chung là quyền kiểm soát doanh nghiệp được chuyển giao. Quyết định lựa chọn hình thức nào sẽ tùy thuộc vào mục tiêu và tình huống cụ thể.

2. Lợi ích và hạn chế mà thương vụ M&A đem lại là gì?

Hoạt động M&A mang lại giá trị gia tăng (giá trị cộng hưởng) thông qua việc giảm chi phí, mở rộng thị phần, tăng doanh thu và tạo ra cơ hội phát triển mới. Mỗi thương vụ M&A thành công đều giúp cải thiện hiệu quả hoạt động kinh doanh, đồng thời gia tăng giá trị của doanh nghiệp sau khi sáp nhập hoặc mua lại.

Lợi ích của M&A:

M&A mang lại nhiều lợi ích đáng kể, bao gồm:

• Mở rộng quy mô doanh nghiệp: Khi doanh nghiệp mở rộng sản xuất, họ có thể tiếp cận các nguồn nguyên liệu với giá thành cạnh tranh hơn, giúp giảm chi phí đầu vào. Nhờ vậy, quy trình sản xuất được tối ưu hóa và hiệu quả hoạt động kinh doanh được cải thiện đáng kể.
• Mở rộng mạng lưới phân phối: M&A giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng phân phối và mở rộng phạm vi tiêu thụ sản phẩm ra nhiều thị trường khác nhau, gia tăng số lượng chi nhánh và tối ưu hóa hệ thống phân phối.
• Giảm chi phí và nâng cao năng lực: Thương vụ M&A giúp doanh nghiệp giảm chi phí nhân lực, cải thiện nguồn lực tài chính, và nâng cao trình độ công nghệ cũng như kỹ thuật.

Hạn chế của M&A:

Dù có nhiều lợi ích, M&A cũng đối mặt với một số thách thức:

• Chi phí cao: Mua lại một doanh nghiệp thường đòi hỏi khoản đầu tư lớn để đạt được quyền kiểm soát, điều này có thể gây áp lực tài chính.
• Vấn đề pháp lý phức tạp: Các thương vụ M&A thường liên quan đến các thủ tục pháp lý phức tạp, cần tốn kém chi phí để giải quyết.
• Cơ hội kinh doanh bị bỏ lỡ: Tập trung tài chính quá mức vào một thương vụ M&A có thể khiến doanh nghiệp bỏ qua các cơ hội kinh doanh khác trên thị trường.
• Khó khăn trong quản lý sau sáp nhập: Việc kết hợp hai doanh nghiệp có thể gây ra khó khăn trong quá trình quản lý, vận hành, và có khả năng tác động tiêu cực đến kết quả kinh doanh trong thời gian ngắn hạn.

>>> Xem thêm: Thu nhập quốc dân là gì? So sánh GNI và GDP

3. Các hình thức M&A phổ biến hiện nay

Để hiểu rõ các chiến lược M&A, bạn cần biết các hình thức M&A phổ biến hiện nay. Dưới đây là ba hình thức Mergers & Acquisitions (M&A) được áp dụng rộng rãi:

• Thương vụ M&A theo chiều dọc: Hình thức này liên quan đến việc sáp nhập hai doanh nghiệp thuộc cùng chuỗi giá trị sản xuất nhưng khác nhau về quy trình sản xuất. M&A theo chiều dọc giúp cải thiện và kiểm soát chất lượng sản phẩm, đồng thời giảm chi phí sản xuất nhờ tích hợp các hoạt động. Điều này mang lại lợi thế cạnh tranh và nâng cao hiệu quả sản xuất.
• M&A theo chiều ngang: Đây là việc sáp nhập các công ty đang hoạt động trong cùng lĩnh vực hoặc thị trường và cạnh tranh trực tiếp với nhau. M&A theo chiều ngang giúp mở rộng thị phần, gia tăng doanh thu và lợi nhuận, đồng thời củng cố khả năng cạnh tranh với các đối thủ.
• M&A kết hợp: Hình thức này liên quan đến việc mua bán hoặc sáp nhập các doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực nhưng không cung cấp sản phẩm giống nhau. Sự kết hợp này giúp tạo ra một doanh nghiệp lớn hơn với các sản phẩm bổ sung lẫn nhau, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ và uy tín. M&A kết hợp mang lại lợi ích như đa dạng hóa sản phẩm, tăng lợi nhuận, giảm rủi ro và tiếp cận các nguồn tài nguyên khách hàng mới.

4. Những thương vụ M&A nổi tiếng thế giới

Dưới đây là những thương vụ M&A nổi tiếng thế giới nổi bật:

Ngân hàng UOB (Singapore) tiếp quản toàn bộ hoạt động ngân hàng bán lẻ của Citigroup tại Việt Nam, một phần của giao dịch trị giá 3,7 tỷ USD, trong đó Citigroup bán mảng ngân hàng bán lẻ tại bốn quốc gia Đông Nam Á (Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Việt Nam) cho UOB. Chi tiết về giá trị cụ thể không được công bố.

De Heus Group (Hà Lan) mua lại toàn bộ mảng thức ăn chăn nuôi của Tập đoàn Masan với giá trị ước tính từ 600 đến 700 triệu USD.

SK Group (Hàn Quốc) đầu tư vào Masan bao gồm:

• Mua 16,26% cổ phần của Masan tại VinCommerce, trị giá khoảng 410 triệu USD.
• Mua tới 85% cổ phần của Phúc Long với giá trị 280 triệu USD.

Masan thực hiện giao dịch mua Phúc Long theo ba đợt, với đợt cuối là mua 10,8 triệu cổ phiếu, tương đương 34% vốn cổ phần của CTCP Phúc Long Heritage với tổng giá trị thanh toán 3.618 triệu VND, nâng định giá của Phúc Long lên khoảng 10.640 tỷ đồng (tương đương khoảng 450 triệu USD).

Tập đoàn Sumitomo Mitsui Financial Group (Nhật Bản) mua tới 49% cổ phần của VPBank tại FE Credit, với tổng giá trị thương vụ đạt 1,4 tỷ USD.

5. Những thương vụ M&A nổi tiếng Việt Nam

Dưới đây là những thương vụ M&A nổi tiếng Việt Nam nổi bật đã làm thay đổi cấu trúc nhiều ngành công nghiệp hiện nay:

• Ngân hàng UOB đã mua lại toàn bộ mảng ngân hàng bán lẻ của Citigroup tại Malaysia, Thái Lan, Việt Nam và Indonesia. Thương vụ này hoàn tất vào cuối tháng 3/2023, giúp UOB mở rộng lượng khách hàng lên 7 triệu và ghi nhận lợi nhuận thuần tăng 67%.
• Central Group đã chi 1,14 tỷ USD để mua siêu thị Big C và hệ thống điện máy Nguyễn Kim tại Việt Nam vào năm 2016.
• Sumitomo Mitsui Financial Group đã đầu tư 1,4 tỷ USD vào FE Credit thông qua VPBank vào tháng 3/2023, nắm giữ 49% cổ phần.
• Warburg Pincus đầu tư 250 triệu USD vào Novaland vào tháng 6/2022, nhằm hỗ trợ công ty mở rộng quỹ đất và phát triển dự án.
• SK Group đã mua 16,26% cổ phần của VinCommerce với giá trị 410 triệu USD vào tháng 4/2023.
• Sumitomo Mitsui Financial Group đã sở hữu 15% cổ phần của VPBank thông qua việc mua 49% vốn của FE Credit vào tháng 10/2021.
• Bamboo Capital đã mua lại 71% cổ phần của Công ty Cổ phần Bảo hiểm AAA vào tháng 10/2021, với giá trị giao dịch hơn 700 tỷ đồng.
• SHB đã hoàn tất việc chuyển nhượng toàn bộ vốn tại SHB Finance cho Ngân hàng TNHH Đại chúng Ayudhya (Krungsri) của Thái Lan vào tháng 8/2021, giúp Krungsri sở hữu 50% vốn điều lệ.