Hướng dẫn cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức

1. Cổ tức là gì? các hình thức cổ tức

Cổ tức là gì? Cổ tức là khoản lợi nhuận mà một công ty trả cho các cổ đông của mình từ lợi nhuận mà công ty kiếm được. Đây là một phần trong số lợi nhuận sau thuế mà công ty chia sẻ với những người đã đầu tư vào cổ phiếu của công ty. Cổ tức thường được chi trả bằng tiền mặt, nhưng cũng có thể được chi trả dưới dạng cổ phiếu hoặc các hình thức tài sản khác.

Có hai hình thức cổ tức chính:

• Cổ tức tiền mặt: Đây là hình thức phổ biến nhất, trong đó công ty trả cổ tức bằng tiền mặt trực tiếp vào tài khoản của cổ đông.
• Cổ tức cổ phiếu: Trong trường hợp này, công ty trả cổ tức bằng cách phát hành thêm cổ phiếu mới cho cổ đông thay vì trả bằng tiền mặt. Điều này làm tăng số lượng cổ phiếu mà cổ đông sở hữu nhưng không làm tăng tổng giá trị đầu tư của họ.

Cổ tức là một cách để công ty chia sẻ thành công và lợi nhuận với các nhà đầu tư, đồng thời cũng là một yếu tố quan trọng mà các nhà đầu tư xem xét khi đánh giá giá trị và tiềm năng của một cổ phiếu.

2. Những ngày quan trọng ảnh hưởng đến việc chia cổ tức

hững ngày quan trọng liên quan đến việc chia cổ tức mà nhà đầu tư cần nắm rõ bao gồm:

Ngày giao dịch không hưởng quyền (Ex-Dividend Date):

Định nghĩa: Đây là ngày mà nếu bạn mua cổ phiếu vào hoặc sau ngày này, bạn sẽ không được hưởng các quyền lợi cổ đông trong một đợt cụ thể, như quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm, quyền bầu cử, v.v.

Cơ chế: Nếu ngày giao dịch cuối cùng để được hưởng quyền là T, thì ngày giao dịch không hưởng quyền sẽ là T+1. Ngày đăng ký cuối cùng chốt danh sách nhận quyền cổ đông là T+2.

Ví dụ: Những người mua cổ phiếu vào ngày T sẽ là những cổ đông cuối cùng có quyền trong danh sách. Những người mua vào ngày T+1 sẽ không được nhận quyền.

Ký hiệu trên bảng điện tử:

• XR: Giao dịch không hưởng quyền đặt mua cổ phiếu, chứng chỉ quỹ phát hành thêm cho cổ đông hiện hữu.
• XD: Giao dịch không hưởng cổ tức của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ.
• XS: Giao dịch không hưởng cổ tức, quyền mua cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư phát hành thêm cho cổ đông hiện hữu trong cùng một ngày.
• XI: Giao dịch không hưởng lãi trái phiếu.

Ngày đăng ký cuối cùng (Record Date):

Định nghĩa: Đây là ngày mà Trung tâm Lưu ký Chứng khoán chốt danh sách những người đang sở hữu chứng khoán để tiến hành chia cổ tức.

Cơ chế: Tại ngày chốt danh sách, những ai có tên trong danh sách sở hữu chứng khoán sẽ có quyền nhận cổ tức hoặc quyền mua cổ phiếu phát hành thêm.

3. Hướng dẫn cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt

Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt được tính theo công thức sau:

Ví dụ:

Giả sử vào ngày 7/1/2016, giá cổ phiếu của Vietcombank là P = 30.000 VNĐ. Ngày giao dịch không hưởng quyền để trả cổ tức là ngày 8/1/2016. Cổ tức được chi trả bằng tiền với tỷ lệ 10%, tức là C = 1.000 VNĐ.

Áp dụng Định luật bảo toàn vốn hóa và dòng tiền, ta có công thức tính như sau:

P’ = P – C = 30.000 – 1.000 = 29.000 VNĐ (do không có tỷ lệ cổ phiếu phát thêm).

Vậy sau khi chia cổ tức, mỗi cổ phiếu Vietcombank cũ giá 30.000 VNĐ sẽ trở thành 1 cổ phiếu Vietcombank giá 29.000 VNĐ và cổ đông sẽ nhận được thêm 1.000 VNĐ tiền cổ tức.

4. Hướng dẫn cách giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng cổ phiếu

Cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 100:10 (tức là 10% – hay có 100 cổ phiếu AAA trước chia sẻ nhận thêm 10 cổ phiếu AAA sau chia) tương ứng với tỷ lệ b = 10%.

Thưởng cho cổ đông cổ phiếu thưởng với tỷ lệ 100:20 (tức là 20%) tương ứng với tỷ lệ b = 20%.

Khi đó, về mặt toán học, việc chia cổ tức hay không chia sẽ không làm thay đổi giá trị tổng của cổ phiếu.

Cho 100 cổ phiếu AAA giá 17.000 VNĐ, sau khi chia cổ tức, giá trị của 130 cổ phiếu AAA (bao gồm 100 cổ phiếu gốc, 10 cổ phiếu chia cổ tức và 20 cổ phiếu thưởng) sẽ là bao nhiêu?

Kết quả là 13.000 VNĐ/cổ phiếu AAA sau khi chia.

Áp dụng công thức: P’ = P / (1 + b) = 17.000 / (1+10% +20%) = 13.000 đồng

5. Cách tính giá điều chỉnh của cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền

Sau ngày giao dịch không hưởng quyền, giá cổ phiếu sẽ điều chỉnh giảm tương ứng với tỷ lệ cổ tức được chia. Một số người thường nghĩ rằng khi nhận được cổ tức, tài sản của họ sẽ tăng lên, nhưng trong thực tế đầu tư chứng khoán, điều này không hoàn toàn đúng. Khi doanh nghiệp chia cổ tức bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu, tài sản của cổ đông hầu như vẫn giữ nguyên.

Dưới đây là công thức tính giá điều chỉnh sau khi chia cổ tức:

Ví dụ

Cổ phiếu VIC ngày 21/02/2022 có giá là 80.000 VNĐ. Ngày 22/02/2022 là ngày giao dịch không hưởng quyền của cổ phiếu này với các quyền sau:

• Tỷ lệ chia cổ tức bằng tiền: 10%, tức là 1.000 VNĐ.
• Tỷ lệ chia cổ phiếu thưởng: 10%.
• Phát hành thêm theo tỷ lệ: 15% với giá 10.000 VNĐ.

Vậy giá cổ phiếu VIC vào ngày 22/02/2022 được tính theo công thức:

P’=(80.000 + (10.000 x 15%) – 1.000)/(1 + 10% + 10%) = 67.083đ

6. Kết luận