Đòn bẩy tài chính là gì? Công thức tính đòn bẩy tài chính

Khi một cơ hội đầu tư xuất hiện và bạn đang đối diện với tình huống thiếu vốn thì việc quyết định sẽ là một phần quan trọng. Trong tình cảnh như vậy, sử dụng đòn bẩy tài chính là một công cụ quan trọng để bạn có thể tận dụng cơ hội đầu tư mà không cần phải sở hữu toàn bộ số vốn cần thiết. Tuy nhiên, việc áp dụng đòn bẩy tài chính cũng mang theo những rủi ro, và điều quan trọng là biết cách sử dụng công cụ này một cách hiệu quả. Hãy cùng Giavang.com.vn tìm hiểu cách tận dụng tiềm năng của đòn bẩy tài chính trong đầu tư mà không rơi vào các rủi ro không cần thiết trong bài viết này nhé!

1. Đòn bẩy tài chính là gì?

Đòn bẩy tài chính là một khái niệm trong tài chính đầu tư, thường được hiểu là việc sử dụng một lượng vốn nhỏ để kiểm soát một lượng vốn lớn hơn trong quá trình đầu tư. Nó cho phép nhà đầu tư có khả năng tham gia vào các giao dịch quy mô lớn hơn so với số vốn mà họ thực sự sở hữu. Đòn bẩy tài chính có thể được áp dụng thông qua việc vay mượn tiền từ các nguồn tài chính bên ngoài, như vay mượn từ ngân hàng.

Mục tiêu của việc sử dụng đòn bẩy tài chính là tăng cường cơ hội sinh lời và sinh lời lớn hơn từ các giao dịch đầu tư. Tuy nhiên, đòn bẩy cũng mang theo rủi ro cao, vì nó có thể làm tăng cả lợi nhuận và mất mát. Quản lý đòn bẩy một cách thông minh và hiệu quả là quan trọng để tránh những tình huống rủi ro không mong muốn trong quá trình đầu tư.

Đòn bẩy tài chính thường được xem như một cái dao hai lưỡi, bởi vì:

• Trong trường hợp có lợi nhuận từ đầu tư bằng hoặc cao hơn mong đợi, nhà đầu tư sẽ có đủ tiền để trả cả vốn và lãi vay, đồng thời còn hưởng tỷ suất lợi nhuận cao.
• Ngược lại, nếu lợi nhuận từ đầu tư thấp hơn so với kỳ vọng, nhà đầu tư sẽ phải chịu mất nhiều tiền hơn so với việc đầu tư bằng số vốn ban đầu.

Ví dụ: Chị Hoa muốn mua căn hộ trị giá 2 tỷ đồng nhưng không có đủ tiền, nên cô quyết định sử dụng đòn bẩy tài chính từ ngân hàng, với giá trị là 1.2 tỷ. Hàng tháng, chị trả cả gốc và lãi cho ngân hàng.

Sau 1 năm, chị đã bán căn hộ với giá 2.5 tỷ. Với số tiền thu được, chị trả tổng cộng 1.320 tỷ cho ngân hàng (gốc và lãi vay 10%/năm) và 800 triệu cho chủ đầu tư. Kết quả, chị Hoa thu được lợi nhuận là: 2.5 tỷ – 1.320 tỷ – 800 triệu = 380 triệu.

Do đó, với đòn bẩy tài chính là 1.2 tỷ và một lượng vốn nhỏ so với giá trị tài sản, chị Hoa đã có lời 380 triệu từ việc mua bán căn hộ.

Tuy nhiên, nếu chị Hoa bán căn hộ với giá thấp hơn, khả năng có lời nhuận sẽ giảm. Hơn nữa, chị Hoa có thể phải chi thêm để trả nợ ngân hàng. Nếu chị Hoa chần chừ và chờ giá nhà tăng, lãi vay có thể trở thành gánh nặng tài chính.

Vì vậy, đòn bẩy tài chính là một công cụ mang theo nhiều rủi ro và chỉ nên được sử dụng bởi những nhà đầu tư có kiến thức và khả năng đánh giá thị trường tốt.

2. Vai trò của đòn bẩy tài chính đối với đầu tư

Đối với nhà đầu tư, việc sử dụng đòn bẩy tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường vốn đầu tư thông qua việc vay vốn. Điều này giúp nhà đầu tư có cơ hội như “mọc thêm cánh”. Khi áp dụng đòn bẩy tài chính, người đầu tư đặt niềm tin vào cơ hội đầu tư, hy vọng sẽ thu được lợi nhuận đủ cao và kịp thời để thanh toán nợ, sau đó giữ lại phần lợi nhuận còn lại.

Trong trường hợp doanh nghiệp đầu tư, đòn bẩy tài chính đóng vai trò là công cụ giúp đối phó với sự thiếu hụt vốn, giữ cho hoạt động kinh doanh được duy trì hoặc để nắm bắt cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ, như khi cần phải đáp ứng nhanh chóng một nhu cầu đang tăng cao.

Khoản vay và lãi vay được tính vào chi phí tài chính của doanh nghiệp, và chi phí này được khấu trừ từ thu nhập chịu thuế. Nhờ vào điều này, doanh nghiệp có thể giảm thiểu mức thuế phải nộp mà vẫn tăng cường lợi nhuận.

3. Công thức tính đòn bẩy tài chính

Công thức để tính đòn bẩy tài chính

Công thức tính đòn bẩy tài chính có hai cách:

• Cách 1: Chia hệ số nợ cho tổng tài sản (Debt / Asset).
• Cách 2: Chia hệ số nợ cho vốn chủ sở hữu (Debt / Equity).

Ví dụ:

Nợ (D) = 50 triệu

Tài sản hoặc Vốn của chủ sở hữu (Asset hoặc Equity) là 100 triệu

Tỷ lệ đòn bẩy = D/A = 50/100 = 1:2

Nếu giá cổ phiếu tăng hoặc giảm 5%, nhà đầu tư sẽ có lãi hoặc lỗ theo tỷ lệ 1:2, tương đương với 10%.

Như vậy, có thể thấy rằng đòn bẩy tài chính có thể làm tăng gấp nhiều lần lợi nhuận hoặc tổn thất của nhà đầu tư. Áp dụng công thức này, tỷ lệ sử dụng đòn bẩy có thể được tính như sau:

Trong trường hợp không dùng đòn bẩy, khi cổ phiếu B tăng hay giảm 5% thì nhà đầu tư sẽ có lãi hoặc là lỗ 5%.

Trong trường hợp dùng đòn bẩy tài chính với tỷ lệ là 1:10, thì khi cổ phiếu B tăng hoặc giảm 5%, nhà đầu tư sẽ tương ứng lãi hoặc là lỗ 50%.

Trong trường hợp sử dụng đòn bẩy tài chính với tỷ lệ 1:50, khi cổ phiếu B tăng hoặc giảm 5%, nhà đầu tư sẽ có lãi hoặc lỗ 250%.

Cách tính mức độ tác động của đòn bẩy tài chính (DFL)

Công thức tính mức độ tác động của đòn bẩy tài chính (DFL) như sau:

Trong đó:

• EBIT: là lợi nhuận trước thuế và lãi vay;
• Q: là số lượng sản phẩm;
• p: là giá bán;
• v: chi phí biến đổi trên 1 đơn vị sản phẩm;
• F: là chi phí cố định;
• I: là lãi vay phải trả

Ví dụ: Anh A kinh doanh trong lĩnh vực thời trang với tổng vốn đầu tư là 100.000.000 VNĐ. Trong số này, anh sở hữu sẵn 50.000.000 VNĐ (tức là vốn chủ sở hữu). Anh đã vay thêm 50.000.000 VNĐ với lãi suất 10%/năm.

Dự kiến trong năm tới, doanh nghiệp của anh có khả năng bán được 10.000 sản phẩm. Giá bán cho mỗi sản phẩm là 20.000 VNĐ. Chi phí biến đổi cho mỗi sản phẩm là 14.000 VNĐ, và tổng chi phí cố định là 40.000.000 VNĐ.

• Lãi phải trả cho khoản vay: I = 50.000.000 x 10% = 5.000.000 VNĐ
• Chi phí cố định: F = 40.000.000 VNĐ
• Chi phí biến đổi mỗi sản phẩm: v = 14.000 VNĐ
• Giá bán: p = 20.000 VNĐ
• Số lượng sản phẩm: Q = 10.000 sản phẩm

Áp dụng vào công thức, lợi nhuận trước thuế và lãi vay là:

EBIT = 10.000 x (20.000 – 14.000) – 40.000.000 = 20.000.000 VNĐ

Từ đó, đòn bẩy tài chính được tính bằng công thức:

DFL = 20.000.000 / (20.000.000 – 5.000.000) = 1,34%

Nghĩa của con số này là: khi lợi nhuận tăng/giảm 1%, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu sẽ tăng/giảm 1,34%.

4. Cách để sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả

Vì tác động của đòn bẩy tài chính có thể làm tăng gấp đôi cả lợi nhuận và rủi ro, những người đầu tư sẽ rất nhạy cảm đối với biến động của giá cả. Vì lý do này, đầu tư cần sự hiểu biết và kinh nghiệm để theo dõi và đánh giá thị trường.

Kinh nghiệm này cần phải được phát triển cùng với khả năng quản lý rủi ro, nhằm tránh những tình huống “đau tim” khi giá cả biến động ít nhưng đòn bẩy lại làm tăng tỷ suất lỗ nhiều hơn nhiều.

Đầu tư bằng đòn bẩy chỉ nên được thực hiện khi có độ chắc chắn cao rằng thị trường sẽ biến đổi theo dự kiến. Chỉ thông qua điều này, người đầu tư mới có thể tận dụng hết tiềm năng của đòn bẩy tài chính.

Đòn bẩy tài chính mặc dù là một công cụ quan trọng trong quản lý tài chính, song cũng mang theo nhiều rủi ro. Để tận dụng đòn bẩy một cách hiệu quả, bạn cần phải hiểu rõ về cơ hội và rủi ro của nó. Kiến thức về tài chính, việc xây dựng kế hoạch cẩn thận, và duy trì tính cẩn trọng là yếu tố quan trọng. Việc sử dụng đòn bẩy tài chính có thể mở ra cơ hội đầu tư lớn, tuy nhiên, nó cần được thực hiện một cách thông minh và kế hoạch để đảm bảo thành công và ổn định trong lĩnh vực tài chính.