Lựa chọn đầu tư cổ phiếu hay chứng khoán phái sinh

1. Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá trị của tài sản cơ sở như cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, lãi suất hoặc chỉ số thị trường. Các hợp đồng phái sinh phổ biến bao gồm hợp đồng tương lai (futures), quyền chọn (options), hợp đồng hoán đổi (swaps), và các hợp đồng kỳ hạn (forwards).

Các loại chứng khoán phái sinh chính:

• Hợp đồng tương lai (Futures): Đây là thỏa thuận mua hoặc bán một tài sản cơ sở ở một mức giá xác định vào một thời điểm cụ thể trong tương lai.
• Quyền chọn (Options): Đây là công cụ tài chính cho phép người mua quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua hoặc bán tài sản cơ sở ở một mức giá xác định trước hoặc vào một thời điểm nhất định trong tương lai.
• Hợp đồng kỳ hạn (Forwards): Tương tự như hợp đồng tương lai, nhưng thường được giao dịch trên thị trường phi tập trung (OTC) và có thể được điều chỉnh theo nhu cầu cụ thể của các bên tham gia.
• Hợp đồng hoán đổi (Swaps): Đây là thỏa thuận giữa hai bên trao đổi các dòng tiền hoặc tài sản trong tương lai theo một công thức nhất định.

2. Cổ phiếu là gì?

Cổ phiếu (Stock/Share) theo Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành. Cổ phiếu có thể dưới dạng chứng chỉ ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử, chứa các thông tin như: tên tổ chức phát hành, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính, số lượng cổ phần, loại cổ phần, mệnh giá mỗi cổ phần, tổng mệnh giá trên cổ phiếu, thông tin người sở hữu (họ tên, địa chỉ liên lạc, giấy tờ pháp lý), chữ ký của người đại diện pháp lý của tổ chức phát hành, số đăng ký trên sổ đăng ký cổ đông, ngày phát hành, và các nội dung khác theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020 tại các điều 116, 117 và 118.

Có hai loại cổ phiếu chính: cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường). Người nắm giữ cổ phiếu phổ thông có quyền tham dự đại hội cổ đông và biểu quyết các vấn đề của công ty. Cổ phiếu ưu đãi có các đặc quyền và hạn chế khác nhau liên quan đến cổ tức, quyền biểu quyết, hoặc hoàn lại vốn.

3. Khác biệt giữa cổ phiếu và chứng khoán phái sinh

Cổ phiếu và chứng khoán phái sinh là hai công cụ tài chính phổ biến nhưng có nhiều điểm khác biệt về tính chất, mục đích và cách thức giao dịch. Dưới đây là sự khác biệt chính giữa chúng:

Cổ phiếu: Đầu tư vào cổ phiếu là đầu tư vào sự tăng trưởng dài hạn của công ty và mang lại quyền sở hữu và các quyền lợi liên quan.

Chứng khoán phái sinh: Là công cụ tài chính phái sinh từ tài sản cơ sở, mang lại cơ hội sinh lời cao nhưng cũng đi kèm với rủi ro lớn, thường được sử dụng cho các chiến lược ngắn hạn và các mục đích phòng ngừa rủi ro hoặc đầu cơ.

Các chỉ số chứng khoán thế giới nhà đầu tư cần biết

4. Lựa chọn đầu tư cổ phiếu hay chứng khoán phái sinh

Lựa chọn giữa đầu tư cổ phiếu hay chứng khoán phái sinh là một quyết định quan trọng trong việc xây dựng chiến lược đầu tư cá nhân. Dưới đây là các ưu và nhược điểm của mỗi loại đầu tư:

Đầu tư cổ phiếu

Ưu điểm:

• Không giới hạn thời gian, có thể đầu tư ngắn hạn hoặc dài hạn.
• Mức độ biến động thấp hơn so với chứng khoán phái sinh.
• Lợi nhuận hấp dẫn, dễ dàng mua bán với số vốn nhỏ.
• Thanh khoản cao và có thể tận dụng lợi thế của sự phát triển kinh tế.

Nhược điểm:

• Ít linh hoạt hơn so với chứng khoán phái sinh.
• Rủi ro mất trắng nếu công ty phát hành phá sản hoặc giá cổ phiếu giảm mạnh.
• Phải đối mặt với rủi ro về cung cầu, tâm lý thị trường và các sự kiện ngoài tầm kiểm soát.

Đầu tư chứng khoán phái sinh

Ưu điểm:

• Thanh khoản cao và không giới hạn về số lượng chứng khoán phái sinh phát hành.
• Linh hoạt trong giao dịch, có thể bán khống chứng khoán phái sinh.
• Có công cụ phòng ngừa rủi ro biến động giá và cơ hội đầu cơ lợi nhuận ở cả hai hướng của thị trường.
• Yêu cầu vốn đầu tư thấp hơn so với thị trường cổ phiếu cơ sở.

Nhược điểm:

• Rủi ro lỗ lớn do đòn bẩy tài chính, nếu giá tài sản cơ sở không đúng như dự đoán ban đầu.
• Cần phải thực hiện ký quỹ thường xuyên, đòi hỏi năng lực tài chính đáng kể và có thể dẫn đến phá sản nếu không ký quỹ bổ sung kịp thời.
• Không có câu trả lời chung cho việc đầu tư cổ phiếu hay chứng khoán phái sinh, mỗi người đều cần xem xét kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Tùy thuộc vào mục tiêu đầu tư, kiến thức và khả năng chịu rủi ro của mỗi nhà đầu tư, hãy chọn lựa phù hợp nhất để tối ưu hóa lợi nhuận và quản lý rủi ro.

5. Kết luận